ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับฐานข้อมูลและการสืบค้น
1.
ความหมายของฐานข้อมูลและการสืบค้น
ฐานข้อมูล” คือ การรวบรวมข้อมูลที่ต้องการจะจัดเก็บ
ซึ่งต้องมีความสัมพันธ์กัน เพื่อสะดวกในการใช้งาน
โดยอาศัยโปรแกรมที่ทำหน้าที่ในการกำหนดลักษณะข้อมูลที่จะเก็บไว้ในฐานข้อมูล
อำนวยความสะดวกในการบันทึกข้อมูลลงในฐานข้อมูล แก้ไขปรับปรุงข้อมูล ค้นหาข้อมูล กำหนดสิทธิ์ผู้ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ฐานข้อมูลได้
การสืบค้น”
คือการค้นหาข้อมูลที่ต้องการจากแหล่งต่าง
ๆ ที่จัดเก็บไว้ กลับคืนมาด้วยวิธีการและเทคนิคอย่างเป็นขั้นตอน
โดยอาศัยเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงข้อมูลอย่างสะดวก รวดเร็ว
และตรงกับความต้องการของผู้ใช้
2.
องค์ประกอบของระบบฐานข้อมูล
2.1 ฮาร์ดแวร์ (Hardware) คือ คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่าง ๆ
เพื่อเก็บข้อมูลและประมวลผลข้อมูล
2.2
ซอฟต์แวร์
(Software) คือ
โปรแกรมที่ใช้ในระบบการจัดการฐานข้อมูล ซึ่งทำหน้าที่ในการจัดเก็บ บันทึก
แก้ไขปรับปรุง และค้นหาข้อมูล
2.3 ข้อมูล (Data) ระบบการจัดการฐานข้อมูลที่ดีและมีประสิทธิภาพ
ควรประกอบด้วยข้อมูลที่มีความถูกต้อง รวดเร็วและเป็นปัจจุบัน มีความสมบูรณ์
ชัดเจนและกะทัดรัด สอดคล้องกับความต้องการของผู้ใช้
2.4 กระบวนการทำงาน (Procedures) คือ
ขั้นตอนการทำงานเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ
2.5
บุคลากร (People) บุคคลที่เกี่ยวข้องกับระบบการจัดการฐานข้อมูล
ซึ่งได้แก่
2.5.1
ผู้บริหารข้อมูล
(Data
Administrators)
ทำหน้าที่ในการกำหนดความต้องการในการใช้ข้อมูลข่าวสารขององค์กร
2.5.2 ผู้บริหารฐานข้อมูล (Database Administrators) ทำหน้าที่ในการบริหารจัดการ ควบคุม
กำหนดนโยบาย มาตรการ และมาตรฐานของระบบฐานข้อมูลทั้งหมดภายในองค์กร
2.5.3 นักวิเคราะห์ระบบ (Systems Analysts)
มีหน้าที่ศึกษาและทำความเข้าใจในระบบงานขององค์กร
2.5.4
นักออกแบบฐานข้อมูล (Database
Designers)
ทำหน้าที่นำผลการวิเคราะห์
2.5.5 นักเขียนโปรแกรม (Programmers)
มีหน้าที่รับผิดชอบในการเขียนโปรแกรมประยุกต์เพื่อการใช้งานในลักษณะต่าง ๆ
ตามความต้องการของผู้ใช้
2.5.6
ผู้ใช้ (User)
เป็นบุคคลที่ใช้ข้อมูลจากระบบฐานข้อมูล
3.
กระบวนการสืบค้นสารสนเทศ
เริ่มจากผู้ใช้ใส่คำสอบถามเข้าไปในระบบคำสอบถามเป็นสารสนเทศที่ผู้ใช้ต้องการค้นหา เช่น
การใส่คำสำคัญในช่องที่ให้ใส่คำสอบถามหรือใส่คำค้น เมื่อระบบทราบคำสอบถาม
ก็จะทำการสืบค้นสารสนเทศจากเอกสารหรือสิ่งที่ต้องการ ผลลัพธ์ที่ได้นำเสนอเป็นสารสนเทศที่ถูกดึงออกมา
4. ประโยชน์ของฐานข้อมูล
4.1ลดความซ้ำซ้อนในการจัดเก็บข้อมูลเป็นการประหยัดเนื้อที่ในการจัดเก็บ
และทำให้เกิดความรวดเร็วในการค้นหาและจัดเก็บข้อมูล
4.2 ข้อมูลที่จัดเก็บมีความทันสมัย ทำให้ข้อมูลที่จัดเก็บเป็นข้อมูลที่มีความทันสมัย ตรงกับเหตุการณ์ในปัจจุบัน
และตรงกับความต้องการอยู่เสมอ
4.3
ใช้ข้อมูลร่วมกันได้
ให้ผู้ใช้แต่ละคนเข้าใช้ข้อมูลในแฟ้มที่มีข้อมูลเดียวกันได้ในเวลาเดียวกัน
4.4จัดทำระบบการรักษาความปลอดภัยของข้อมูลได้
ผู้บริหารระบบฐานข้อมูลสามารถกำหนดรหัสผ่านเข้าใช้งานข้อมูลของผู้ใช้แต่ละราย
ฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิคเพื่อการสืบค้น
ได้แก่ ฐานข้อมูลวารสารอิเล็กทรอนิกส์
ฐานข้อมูลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์
อิเล็กทรอนิกส์หรืองานวิจัยอิเล็กทรอนิกส์
ฐานข้อมูลฤตภาค
ฐานข้อมูลรายการทรัพยากรสารสนเทศของสถาบัน
บริการสารสนเทศ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
1.
ฐานข้อมูลวารสารอิเล็กทรอนิกส์
(E-Journal) คือ
สื่อที่เผยแพร่เป็นฉบับต่อเนื่องมีกำหนดออกที่
แน่นอนและเสนอข้อมูลข่าวสารที่ทันสมัย
รายงานความก้าวหน้า
ทางวิชาการ
2.
ฐานข้อมูลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
(E-Book)
เป็นหนังสือที่สร้างขึ้นด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์
โดยปกติมักจะเป็นแฟ้มข้อมูลที่สามารถอ่านเอกสารผ่านทาง
หน้าจอคอมพิวเตอร์
หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แบบพกพาอื่น ๆ
ได้
3.ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์อิเล็กทรอนิกส์หรืองานวิจัย
อิเล็กทรอนิกส์
เป็นฐานข้อมูล ดุษฎีนิพนธ์ วิทยานิพนธ์ ภาคนิพนธ์ งานวิจัย
และบทความวารสาร
4.
ฐานข้อมูลกฤตภาค
เป็นบริการข้อมูลข่าวสารที่ผู้รับบริการสามารถค้นหาข่าวที่ตัด
จากหนังสือพิมพ์ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์
ครอบคลุมหัวข้อข่าว
5.
ฐานข้อมูลรายการทรัพยากรสารสนเทศของสถาบันบริการสารสนเทศ
คือ ระบบโอแพ็ก (Online
Public Access Catalog : OPAC)
ด้วย
โปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติซึ่งเป็นโปรแกรมสำเร็จรูป
เทคนิคการสืบค้น
เพื่อประหยัดเวลาในการสืบค้นข้อมูล
ทำให้ได้ข้อมูลในปริมาณ
ที่ไม่มากเกินไป และได้ผลการค้นที่ตรงตามประสงค์ของผู้ค้น
สามารถใช้เทคนิคเหล่านี้ ได้แก่
1. เลือก Search engine หรือโปรแกรมที่ช่วยในการค้นหาข้อมูลบนอินเทอร์เน็ตที่เหมาะสม
เช่น www.google.co.th
2. เลือกใช้คำสำคัญ หรือ หัวเรื่อง
ที่ตรงกับความต้องการ
3. กำหนดขอบเขตของคำค้น
การสืบค้นสารสนเทศมัลติมีเดีย
คือ
การนำองค์ประกอบของสื่อชนิดต่าง ๆ มาผสมผสานเข้าด้วย
กัน ซึ่งประกอบด้วยตัวอักษร
รูปภาพ ภาพเคลื่อนไหว เสียง และ
วีดีทัศน์ โดยผ่านกระบวนการทางระบบคอมพิวเตอร์
1.
การสืบค้นรูปภาพในอินเทอร์เน็ต
รูปภาพจะถูกจัดเก็บในรูปแบบของบิตตัวเลขซึ่งไม่ใช่ข้อความ
ทำให้ไม่สามารถนำรูปแบบดังกล่าวมาเปรียบเทียบเพื่อใช้
สืบค้นได้โดยตรง
1.1
การสืบค้นรูปภาพจากคำค้น
โดยเว็บไซต์ที่นิยมใช้ในการสืบค้นข้อมูลมากที่สุด
คือ Google
ซึ่งสามารถใช้ในการค้นหารูปภาพได้เช่นกัน
ที่เรียกว่า Google
image search
1.2
การสืบค้นรูปภาพจากรูปภาพ
Google
image searchสามารถค้นหาเนื้อหาทุกประเภทที่เกี่ยวข้องกับแต่ละรูปภาพ
1.2.1
วิธีป้อน
URL
ของรูปภาพ
1)ให้คลิกขวาที่รูปภาพแล้วเลือกตัวเลือกที่จะคัดลอกรูปภาพนั้นใน browser จากนั้นคัดลอก URL ที่ปรากฏขึ้น
2) ไปที่ images.google.com หรือหน้าผลการค้นหาใดก็ได้ของ images แล้วคลิกไอคอนกล้องถ่ายรูปในช่องค้นหา
3) วาง URL ที่คัดลอกมาลงในช่องค้นหา
4) คลิก “ค้นหา”
1.2.2
วิธี
upload
รูปภาพ
1) ไปที่ images.google.com แล้วคลิกไอคอนกล้องถ่ายรูปในช่องค้นหา
2) คลิกเมนูอัพโหลดภาพ
3) คลิกปุ่ม Browse… เพื่อเลือกไฟล์
4) เลือกรูปภาพจากคอมพิวเตอร์
ผลการค้นหา
เมื่อค้นจากภาพ
ผลการค้นหาจะดูแตกต่างจากหน้าผลการค้นหารูปภาพหรือเว็บตามปกติ
ความแตกต่างที่เด่นชัด คือ ผลการค้นหาอาจมีผลการค้นหาที่ไม่ใช่รูปภาพ
2.
การสืบค้นเสียงในอินเทอร์เน็ต
การสืบค้นเสียงในอินเทอร์เน็ตสามารถค้นได้ด้วยคำค้นและ
เสียง ซึ่งสามารถสืบค้นได้ดังนี้
2.1 การสืบค้นเสียงจากคำค้น
2.2 การสืบค้นเสียงจากเสียง Google
3.
การสืบค้นวีดีโอในอินเทอร์เน็ต
เว็บไซต์ที่นิยมใช้ในการสืบค้นวีดีโอมากที่สุดในปัจจุบัน
คือ
youtube.com ซึ่งเป็นเว็บไซต์ชุมชนศูนย์รวมไฟล์วีดีโอที่ใหญ่ที่สุด
อีกแห่งหนึ่งในโลก
แนวโน้มการสืบค้นในอนาคต
การค้นหาด้วยวิธีแบบดั้งเดิม
หรือการค้นหาโดยใช้คำสำคัญ
อาจทำให้ผลลัพธ์ที่ผู้ใช้งานได้รับมีข้อมูลทั้งที่ตรงและไม่ตรงกับ
ความต้องการปะปนกัน
ผู้ใช้งานจึงต้องเสียเวลาในการอ่านและ
คัดแยกข้อมูลที่ไม่ต้องการออกไป
เนื่องจากเทคนิคการสืบค้น
แบบดั้งเดิมตั้งอยู่บนพื้นฐานของการค้นหาคำ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น