บทที่1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ

ความหมายและพัฒนาการทางเทคโนยีสารสนเทศ

      ข้อมูล (data) หมายถึง เหตุการณ์ข้อเท็จจริงต่างๆ ที่มีอยู่ในชีวิตประจำวัน ในรูปแบบต่าง ๆ  เช่นตัวเลข ตัวอักษร ภาพ เสียง และภาพเคลื่อนไหว เป็นต้น แต่ข้อมูลเหล่านี้ยังไม่สามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ทันที

      สารสนเทศ (information) หมายถึง ผลลัพธ์อันเกิดจากการนำเอาข้อมูลที่เก็บรวบรวมมา ผ่านการประมวลผล วิเคราะห์ สรุป จนสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้

1. ความหมายของเทคโนโลยีสารสนเทศ

          เทคโนโลยีสารสนเทศมีกำเนิดจากคำสองคำคือ เทคโนโลยี และคำว่า สารสนเทศซึ่งทราบความหมายแล้วข้างต้น ส่วนคำว่า “เทคโนโลยี”หมายถึง ประดิษฐกรรม (innovate)ที่มีความสัมพันธ์กับการผลิตการประมวลผล และการจำแนกแจกจ่ายสารสนเทศไปยังผู้ใช้ตัวอย่างเทคโนโลยีสารสนเทศได้แก่ โทรคมนาคมและวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ เป็นต้น

2. พัฒนาการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ

  w พัฒนาการทางคอมพิวเตอร์

  w พัฒนาการด้านเทคโนโลยีสื่อสารโทรคมนาคม

องค์ประกอบของเทคโนโลยีสารสนเทศ

คอมพิวเตอร์ประกอบด้วยเทคโนโลยีฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ดังนี้

  1.1 ฮาร์ดแวร์ (Hardware) ประกอบด้วย 5 ส่วน ได้แก่ หน่วยรับข้อมูล (Input Unit), หน่วยประมวลผลกลาง (Central Processing Unit: CPU), หน่วยความจำ (Memory Unit), หน่วยติดต่อสื่อสาร (Communication Unit),  หน่วยแสดงผล (Output Unit)

  1.2 ซอฟต์แวร์ (Software) แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ

   w ซอฟต์แวร์ระบบ (System Software)

   w ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Application Software)

2. ระบบสื่อสารโทรคมนาคม

   การสื่อสารข้อมูลเป็นเรื่องสำคัญสำหรับการจัดการและประมวลผล ตลอดจนการใช้ข้อมูลหรือสารสนเทศในการตัดสินใจการเกิดขึ้นของอินเทอร์เน็ตทำให้เกิด เวิลด์ ไวด์ เว็บ (www) 

1. บทบาทของสื่อใหม่กับสภาวะปัจจุบัน

           สื่่อใหม่ (New Media) หรือสื่อนฤมิต เป็นสื่อที่เกิดจากการสร้างสรรค์หรือการใช้งานกับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ที่สามารถโต้ตอบกับผู้ใช้งานได้ 

บทบาทและทักษะทางเทคโนยีสารสนเทศในยุคสื่อสารใหม่

  1.1 การประยุกต์ด้านการศึกษา

  1.2 การประยุกต์ด้านธุรกิจ

  1.3 การประยุกต์ใช้ด้านการเมือง

2. ทักษะทางเทคโนโลยีสารสนเทศ

           หมายถึง ความเชี่ยวชาญ จัดเจน ทักษะที่จำเป็นสำหรับการเรียนรู้ด้วยตนเองในสังคม 11 แห่ง ภูมิปัญญาและการเรียนรู้ คือ ทักษะการค้นหาสารสนเทศ การใช้เครื่องมือ บริการต่างๆ ในอินเทอร์เน็ต การเลือกใช้และประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในยุคฐานความรู้และภูมิปัญญา (knowledge based age) ผู้ปฏิบัติงานควรมีทักษะในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ คือ

1. ทักษะการรู้สารสนเทศ (Information Literacy)

2. ทักษะการใช้ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์

3. ทักษะการใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศ

4. ทักษะการใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์

5. ทักษะการใช้เทคโนโลยีเครือข่าย

6. ทักษะการใช้เทคโนโลยีสำนักงานอัตโนมัติ

3. แนวโน้มและบทบาทของสื่อใหม่ในอนาคต

  3.1 ความต้องการที่จะสื่อสารของมนุษย์ทุกคน

  3.2 โทรศัพท์มือถือถูกออกแบบให้มีขนาดเล็ก พกพาไปใช้งานได้ทุกที่

  3.3 สามารถทำการซื้อขายสินค้า หรือกระทำการใดๆ ผ่านโทรศัพท์มือถือ จึงทำให้สื่อใหม่ผ่านโทรศัพท์มือถือได้รับความนิยมเป็นอย่างสูง

ประโยชน์และความสำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศ

1. เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

2. เทคโนโลยีสารสนเทศเปลี่ยนรูปแบบการบริการเป็นแบบกระจาย โดยผู้ใช้บริการสามารถเลือกรูปแบบการบริการได้ตามความต้องการและสามารถเลือกเวลาและสถานที่บริการได้ตามสะดวก

3. เทคโนโลยีสารสนเทศ เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับการดำเนินการจัดเก็บรวบรวมข้อมูลในหน่วยงานต่างๆ

4. เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น สภาพความเป็นอยู่ของสังคมเมือง

5. เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการพัฒนาการเรียนการสอน

6. เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการจัดการสภาพแวดล้อม

7. การปองกับประเทศและความมั่นคงโดยเทคโนโลยีสารสนเทศ ในด้านกิจการทหารและตำรวจเพื่อการรักษาความมั่นคงปลอดภัย และการป้องกันประเทศ

8. การผลิตในอุตสาหกรรม และการพาณิชยกรรม

9. เทคโนโลยีสารสนเทศในด้านการแพทย์ จะนำมาใช้ในระบบแพทย์ทางไกล (Telemedicine) สามารถปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางไกลได้

10. ความบันเทิงโดยอาศัยระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ

                    ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศ 

1. ผลกระทบในเชิงบวก

  1.1 การสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

1.2 เสริมสร้างความเท่าเทียมในสังคมและการกระจายโอกาส

1.3 สารสนเทศกับการเรียนการสอนในสถาบันการศึกษา  

1.4 เทคโนโลยีสารสนเทศกับสิ่งแวดล้อม

1.5 เทคโนโลยีสารสนเทศกับการปูองกันประเทศ

1.6 การผลิตในอุตสาหกรรม และการพาณิชยกรรม

แนวโน้มการใช้และการบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ 

การบริการแบบเว็บบริการและการเชื่อมโยงสารสนเทศ

        การใช้และการบริการเทคโนโลยีสารสนเทศในอนาคตจะมีการใช้เทคโนโลยีเครือข่ายที่ทำให้สื่อสารกันได้ทุกที่ ทุกเวลา และเข้าถึงสารสนเทศ ตลอดจนใช้คอมพิวเตอร์ทั้งโดยทางตรงและทางอ้อม ในการประยุกต์ใช้งานด้านต่างๆ เช่น ด้านการแพทย์ การดำรงชีวิตในชีวิตประจำวันตลอดจนทางการศึกษาที่นำมาใช้ เรียกว่า ยูบิควิตัสเลิร์นนิ่งหรือ ยูเลิร์นนิ่ง

2. ผลกระทบในเชิงลบ

  2.1 ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศต่อการศึกษา

  2.2 ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศต่อสิ่งแวดล้อม อาจเกิด    ปัญหามลพิษต่อสิ่งแวดล้อม

  2.3 ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศต่อสังคม

  2.4 ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศต่อเศรษฐกิจ

  2.5 ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศต่อสุขภาพจิต 

1. การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในอนาคต

  1.1 ด้านการติดต่อสื่อสาร  มนุษย์จะสามารถรับรู้ข่าวสารกันได้ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดในโลกนี้ก็สามารถที่จะติดต่อกับผู้อื่นได้โดยเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

  1.2 ด้านการศึกษา  นักเรียนนักศึกษาในอนาคตมีแนวโน้มที่จะสามารถเรียนจากที่บ้านได้โดยไม่ต้องไปเรียนเหมือนปัจจุบัน  โดยการเรียนการสอนทางไกลผ่านอินเทอร์เน็ต

  1.3 ด้านการดำเนินชีวิต มนุษย์จะมีชีวิตที่สุขสบายมากยิ่งขึ้นเพราะคอมพิวเตอร์จะมีการพัฒนาในรูปแบบของหุ่นยนต์เพื่อทำงานแทนมนุษย์ 

1.4 ด้านสุขภาพ วงการแพทย์จะมีความก้าวหน้าในการรักษาโรคมากขึ้นเพราะมีการนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาประยุกต์ใช้ทำให้เกิดแพทย์ออนไลน์ขึ้น

  1.5 ด้านการท่องเที่ยวและความบันเทิง สามารถทำผ่านระบบอินเทอร์เน็ตได้ทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นการจองตั๋ว การตรวจสอบสถานที่ การสอบถามข้อมูล การดูหนัง ฟังเพลงต่างๆ ตลอดจนการซื้อของโดยที่ผู้ใช้บริการไม่ต้องเดินไปซื้อของตามห้างสรรพสินค้าเอง

2. การบริการในยุคเศรษฐกิจฐานบริการ (Service-based Economy)

      ปัจจุบันเรากำลังเข้าสู่ยุคที่ผู้บริโภคถูกเรียกว่า “สกรีนเนเจอร์” (Screeneger) เพราะต้องใช้ชีวิตอยู่กับจอแสดงผลของอุปกรณ์ต่างๆ ที่เพิ่มขึ้นอย่างมากมายทั้งแท็บเล็ต พีซี สมาร์ทโฟน รวมถึงจอแอลซีดีตามป้ายโฆษณาต่างๆ ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่า  เจนเนอร์เรชั่นคนรุ่นใหม่จะใช้เวลาในการรับสื่อผ่านช่องทางที่เป็นจอแสดงผลอิเล็กทรอนิกส์ที่เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตตลอดเวลา ทำให้สื่อใหม่ (New Media) เติบโตมากขึ้นโดยเฉพาะกระแสโซเชียลเน็ตเวิร์ก